Kwaliteitsontwikkeling en -borging toetsing en examinering

Scholen hebben de verantwoordelijkheid te zorgen voor een goede, procedureel zuivere organisatie van de school- en centrale examens, zodat leerlingen een diploma kunnen halen waarvan de waarde buiten discussie staat. Het eindexamen en het daarbij horende diploma vervult een belangrijke rol in het Nederlands onderwijsstelsel. Volgens het managementstatuut van de vereniging zijn rectoren/algemeen directeuren volledig gemandateerd voor de invulling en uitvoering van het toetsbeleid en examinering.

In een brief aan alle besturen voor voortgezet onderwijs heeft minister Slob in november 2021 informatie verstrekt over een aantal maatschappelijke thema’s, waarover in het jaarverslag moet worden gerapporteerd, over de doelen waarvoor middelen zijn ingezet en de resultaten die daarmee zijn behaald. Een Nederlandse leerling kan met een diploma drempelloos doorstromen naar het vervolgonderwijs. Het schoolexamen vormt naast het centraal examen de helft van het eindexamen. Het is dus van belang dat de kwaliteit van het schoolexamen goed is.

Voor versterking en borging van het examineringproces volgt de vereniging de negen actielijnen van de VO-raad. Om te komen tot het verder verbeteren en borgen van de kwaliteit van examinering is in 2021 een drietal initiatieven uit 2019 nog verder uitgewerkt. Deze initiatieven (auditing toetsing en examinering, professionalisering en handreiking/model examenreglement) worden hieronder uitgebreid toegelicht.  

Auditing toetsing en examinering

In 2020 heeft Cito in opdracht van de Raad van Bestuur een 0-meting op het gebied van toetsing en schoolexaminering uitgevoerd op alle 68 schoollocaties, m.u.v. de praktijkscholen. Deze 0-meting verdient een vervolg. In 2021 zijn de eerste voorbereidingen getroffen om in de tweede helft van schooljaar 2021-2022 de audits te herhalen. De audits zijn bedoeld om snel inzicht te krijgen in de kwaliteit van examinering (m.n. schoolexamens) en om eventuele verbeterpunten vast te stellen. Daarnaast kan nu een vergelijk worden gemaakt tussen de 0-meting en waar de school nu staat op dit gebied. De resultaten van de audit kunnen gebruikt worden voor de schoolontwikkeling van het daaropvolgende schooljaar.  

Professionalisering

In het kader van professionalisering en expertiseontwikkeling heeft de vereniging een meerjarige overeenkomst afgesloten met Noordhoff Academy/Teelen als opleidingspartner. OMO-medewerkers kunnen zich aanmelden voor diverse opleidingen op het gebied van toetskwaliteit en examinering. Door het volgen van een van de opleidingen wordt niet alleen de toets- en examenkwaliteit verbeterd, maar wordt ook gezorgd voor de borging ervan. Dit sluit aan bij de aanbeveling uit het rapport van Cito audit-in-1-dag om deskundigheidbevordering binnen de scholen op het gebied van examinering te stimuleren. Noordhoff Academy biedt eveneens bijscholing en nascholing aan voor examencommissies, examensecretarissen vanuit bestaand opleidingsaanbod. Halfjaarlijks vindt er een evaluatiegesprek met Noordhoff Academy plaats om de kwaliteit van de opleidingen te bespreken en indien gewenst, te verbeteren.  

Handreiking/model examenreglement

In het kader van ‘Versterking positie examencommissie’ is in 2020 een model examenreglement voor de vereniging opgemaakt. Dit model examenreglement is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel bevat het bestuurlijke gedeelte, wat voornamelijk bestaat uit het wettelijk kader. In het tweede deel kan de schoolspecifieke visie op toetsen opgenomen worden. Deel 2 is dan ook een handreiking voor de scholen, opgebouwd als raamwerk.

In 2021 is het model examenreglement op basis van input uit de scholen aangepast. In verband met de coronapandemie is ook een addendum opgesteld voor alle scholen. Op basis van feedback op het laatste model examenreglement is het streven om in 2022 te komen tot een reglement waarin het wettelijk en schoolspecifiek kader gecombineerd wordt tot één document.

En verder...

Per 1 augustus 2021 is de nieuwe Wet op examencommissies in het voortgezet onderwijs van kracht. Deze wet behelst een aantal ingrijpende veranderingen op de scholen. Elke school moet per 1 augustus 2021 een examencommissie hebben. De samenstelling, bevoegdheden en taken van de commissie worden ook wettelijk vastgelegd.
Om een goed beeld te krijgen van de veranderingen en de gevolgen hiervan zijn zowel schoolleiders als examensecretarissen en leden van de examencommissies tijdens bijeenkomsten geïnformeerd over deze nieuwe wet en wat dit in praktijk betekent. Voor deze bijeenkomst is de VO-raad gevraagd een uiteenzetting te geven van de nieuwe wet en de gevolgen hiervan voor de inrichting van de examencommissies.
Als handvatten voor de inrichting van de examencommissies is een drietal document opgesteld:

• Handreiking examinering;

• Taakomschrijving examensecretaris;

• Handreiking jaarverslag examencommissie.