Voorwoord: Onderwijs in transitie naar de toekomst

Het jaarthema van afgelopen jaar was ‘Onderwijs in transitie naar de toekomst’. In dit kader zijn in 2023 met de scholen afspraken gemaakt over het vrijmaken van ontwikkeltijd. Ontwikkeltijd is ruimte en tijd voor onderwijsprofessionals om zich te verbeteren, verbreden, verdiepen en gezamenlijk vorm te geven aan onderwijsvernieuwing en onderwijsontwikkeling. In de praktijk blijkt het voor veel scholen een uitdaging om ontwikkeltijd effectief in te zetten. De ruimte vinden om onderwijsprofessionals vrij te spelen is vaak een puzzel en botst met de onderwijstijd van leerlingen en overige taken die onderwijsprofessionals hebben. Scholen hebben hiervoor transitieplannen gemaakt waarin de samenwerking is gezocht met andere scholen.

We hebben het afgelopen jaar onze samenkracht opnieuw versterkt via broedplaatsen, dialoogtafels en gezamenlijke projecten en initiatieven. De diversiteit van de scholen is daarin een kracht. De scholen vinden elkaar in complexe vraagstukken bijvoorbeeld omtrent het ISK/EOA-onderwijs, of inspireren elkaar in de ontwikkeling van de praktijkhavo. Door actieve deelname aan allerlei lokale en regionale samenwerkingsverbanden ontwikkelen we ons steeds meer tot een netwerkorganisatie. Dit stelt ons in staat om met onze partners resultaten te bereiken in bijvoorbeeld Brainport en Sterk Techniek Onderwijs, in het overleg van Brabantse besturen en het vormen van de onderwijsregio’s.

Als vereniging hebben we ons het afgelopen jaar verder ontwikkeld van een kwaliteitscultuur naar een leercultuur. Het wederzijds leren staat centraal in onze collegiale audits naar aanleiding van signalen in de onderwijsresultaten en in de kenniscafés, bijvoorbeeld over de basisvaardigheden. In een project als ons leermiddelenproject wordt het lerend hart gevormd door het team van betrokken medewerkers uit de scholen en het bureau, dat in gesprek met de andere collega’s een praktijknabije en relevante aanpak ontwikkelt. Maar ook in meer formele professionalisering is veel geïnvesteerd via leiderschapstrajecten, kennisbijeenkomsten, studiereizen, werkbezoeken en conferenties.

Het team van de NPO-scan voerde gesprekken met scholen over hoe de NPO-interventies zijn ingezet en ervaren. Naast andere geleerde lessen drukte dit ons andermaal met de neus op de feiten dat de corona-impact voortduurt in de scholen. Wij maken ons zorgen over het toegenomen problematisch gedrag en het sociaal-emotioneel welbevinden. De belangrijke wederzijdse relatie tussen welbevinden en leren blijven we de komende jaren onderzoeken en we investeren hier in het onderwijs uitdrukkelijk in.

Bovenal is er kwalitatief goed onderwijs gegeven en wordt er meebewogen met de uitdagingen die op ons pad zijn gekomen en komen.

Het is duidelijk: De afgelopen jaren is een stevige basis gelegd om op voort te borduren. We beginnen daarom dit jaarverslag met een tijdlijn als terugblik op zeven jaar Koers 2023. Ons onderwijs staat ook de komende jaren voor de nodige uitdagingen. Zoals belangrijke maatschappelijke opgaven op het gebied van onderwijs, leiderschap, werkgeverschap, bedrijfsvoering en digitale technologie. In 2023 hebben we in een zeer interactief traject met veel partijen deze thema’s besproken en gewerkt aan onze nieuwe Koers. Met deze Koers ‘Samen groeien’ zetten we de ingeslagen weg met passie voort en gaan we op zoek naar de oplossingen voor de vaak ingewikkelde vraagstukken. Gezien de mooie resultaten uit 2023 hebben we er alle vertrouwen in dat ons dat gaat lukken.

Het jaar 2023 vatten we ook dit jaar met trots samen in een publieksversie van het jaarverslag.

Jos Kusters en Yvonne Kops

Raad van Bestuur vereniging Ons Middelbaar Onderwijs